Cách chăm sóc chào mào non hiệu quả
Đặc điểm chim chào mào non
Chào mào non mới nở rất nhỏ, cơ thể yếu ớt và gần như không có lông. Đôi mắt bé nhỏ vẫn nhắm chặt, và mỏ màu vàng nhạt, dài, chưa thể tự đớp mồi. Vì thế, chim con cần được ủ ấm liên tục trong ổ chim bằng rơm khô hoặc vải mềm để giữ nhiệt. Chim non cũng cần được người nuôi chăm sóc và bón mớm thức ăn từ từ, vì hệ tiêu hóa còn yếu và chúng chưa thể tự mổ thức ăn.
Một số đặc điểm nhận biết chim non là mỏ dài, da hồng nhạt và thân hình nhỏ xíu. Ở giai đoạn này, việc giữ ấm và yên tĩnh cho chim là quan trọng nhất, giúp tránh mất nhiệt và kích thích chim mau lớn.
Chuẩn bị ổ ấm và chuồng nuôi
Trước khi chim nở, bạn nên chuẩn bị lồng nuôi đủ ấm và ổ chim êm ái. Dùng một lồng có kích thước phù hợp, đặt một tổ chim nhỏ bên trong (lót rơm rạ, sợi dừa hoặc vải mềm) để tạo cảm giác an toàn.
Đặt lồng ở góc yên tĩnh, tránh gió lùa và nơi ồn ào, để chim con không bị giật mình. Vào mùa lạnh (như ở miền Bắc mùa đông), cần trang bị thêm đèn sưởi đặt cách ổ chim một khoảng an toàn để giữ nhiệt cho ổ mà không làm chim bị bỏng.
Ngược lại, ở miền Nam khí hậu nóng ẩm, bạn nên để lồng trong bóng râm, thoáng mát và có quạt nhẹ nếu cần, đồng thời cho chim phơi nắng nhẹ vào buổi sáng (5–10 phút) để bổ sung vitamin D.
Hàng ngày phải vệ sinh lồng và ổ chim sạch sẽ – dọn phân và thức ăn thừa để ngăn ngừa nấm mốc và vi khuẩn gây bệnh.
Chế độ dinh dưỡng theo giai đoạn
Giai đoạn mới nở (0–7 ngày)
Ngay khi chim vừa nở, bạn cần ủ ấm và cho chim uống nước trước khi cho ăn. Thức ăn chính trong những ngày đầu là cám chim non hoà với nước ấm (độ sệt) để chim dễ nuốt. Mỗi lần bón ăn phải dùng que nhỏ hoặc muỗng nhúng vào cám mềm rồi đút từng chút một vào miệng chim.
Thời gian này chim cần được cho ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày (4–6 lần/ngày) và luôn cung cấp nước sạch bằng cách nhỏ từng giọt vào miệng hoặc dùng bông gòn thấm nước. Tránh để chim bị đói lâu vì hệ tiêu hóa còn non nớt, bạn nên tuân thủ lịch bón ăn đều đặn 15–30 phút một lần nếu cần.
Giai đoạn chim mở mắt (khoảng 4–7 ngày tuổi)
Sau vài ngày, mắt chim bắt đầu mở dần và lông tơ mỏm len sớm xuất hiện. Lúc này, chim đã cứng cáp hơn một chút, bạn có thể giảm tần suất bón mớm xuống 4–5 lần/ngày và tiếp tục cho ăn cám pha nước như trước.
Đồng thời, bổ sung thêm thức ăn mềm và chứa nhiều dinh dưỡng: cắt nhỏ trái cây chín mềm như đu đủ, chuối, cà chua để cung cấp vitamin (đảm bảo rửa sạch). Những loại quả này không chỉ dễ ăn mà còn bồi bổ sức khỏe cho chim. Sau bữa ăn mỗi lần, nhớ cho chim uống thêm nước sạch để kích thích tiêu hoá.

Giai đoạn chim sắp mọc lông (tuần 2–3 tuổi)
Đến khoảng 10–15 ngày tuổi, chim non đã lớn cứng hơn, lông non dần mọc đều khắp cơ thể. Ở giai đoạn này, bạn nên tiếp tục cho chim ăn cám nguyên chất (có thể giảm nước để cám đặc lại) và bổ sung mồi sống giàu đạm như cào cào, châu chấu, sâu gạo đã làm sạch.
Ngoài ra, tép khô là món ăn thêm tuyệt vời giúp chim phát triển cơ bắp chân và tránh bệnh liệt chân thường gặp ở gà non. Chỉ cho ăn mồi tươi với lượng vừa phải để chim tiêu hoá tốt.
Ở tuổi này, chim bắt đầu tự mổ được, bạn có thể tập cho chim tự ăn bằng cách đặt que bón gần máng thức ăn để chim tập mổ.
Khi chim khỏe mạnh hơn, bạn có thể ngừng bón mớm trực tiếp mà để thức ăn ngay trong máng. Lúc đầu cho cám gần máng và nhử chim tự mổ. Dần dần, chim sẽ hình thành thói quen tự đến máng ăn.

Giai đoạn chim tập ăn tự lập (sau 3–4 tuần)
Sau khi chim mổ tự ăn thành thạo (thường ở khoảng 3–4 tuần tuổi), có thể chuyển sang chế độ ăn tương đối giống chim trưởng thành.
Cho chim ăn cám chuyên dụng (hoặc cám tổng hợp) kết hợp với hoa quả và mồi tươi hàng ngày. Lúc này chim non đã ổn định sức khỏe, có thể ăn 2–3 bữa lớn mỗi ngày, không cần bón mớm.
Ngoài ra, hãy để nhiều cầu đậu trong lồng để chim luyện chân và khung xương. Hướng dẫn chim tập bay chuyền cành bên trong lồng, điều này giúp cơ lưng và cánh phát triển tốt. Bạn cũng có thể cho chim nghe giọng hót của những con chào mào đã biết hót để chim non học theo, giúp giọng hót sau này phong phú hơn.
Đọc thêm: Kỹ thuật nuôi chào mào sinh sản hiệu quả

Hướng dẫn luyện chim non tự mổ và tập bay/hót
Khi chim non đã quen với thức ăn trong máng và cơ thể lớn, bạn chỉ cần để sẵn nước và thức ăn trong lồng, chim sẽ tự mổ ăn bình thường.
Giai đoạn này chim đã đủ lông, có thể tự chơi, nên tăng cường luyện tập cho chim bay chuyền cành trong lồng. Đặt nhiều thanh đậu các mức độ cao thấp khác nhau để chim tập di chuyển, kích thích cơ bắp.
Để chim tập hót, bạn có thể làm quen giọng hót cho chúng bằng cách bật các video chim chào mào hót hay hoặc cho chim non “giao lưu” với một chú chào mào thành thạo (chim thầy) trong những khoảng thời gian ngắn.
Quá trình này cần kiên nhẫn và không nên vội vàng; mục tiêu là chim phát triển đúng giai đoạn và khoẻ mạnh, giọng hót vì thế sẽ tự nhiên hay lên.

Lưu ý theo khí hậu từng vùng miền
Việt Nam có 3 miền khí hậu khác nhau, nên khi chăm chim non bạn cần điều chỉnh cho phù hợp. Ở miền Bắc, mùa đông lạnh và có gió rét, phải giữ ấm chuồng đặc biệt (dùng đèn sưởi, lồng nuôi ở nơi tránh gió) để chim không bị nhiễm lạnh.
Vào mùa hè, trưa nắng gắt, nên che chắn tránh ánh mặt trời trực tiếp cho chim non. Ở miền Trung, thường có mưa bão và độ ẩm cao nên phải giữ lồng luôn khô ráo, tránh để chuồng bị ẩm mốc; cũng tránh nóng bằng cách cho chim phơi nắng nhẹ buổi sáng sớm.
Còn ở miền Nam khí hậu nóng ẩm quanh năm, cần đảm bảo chuồng luôn thoáng mát, có quạt và nắng nhẹ buổi sáng, tránh cho chim non tiếp xúc với nắng gắt hoặc gió nóng buổi trưa (có thể dùng rèm che mùng cho ổ chim). Những điều chỉnh này sẽ giúp chim non thích nghi tốt với điều kiện bản địa và phát triển ổn định.
Bảng tóm tắt chế độ ăn cho chào mào non
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
- Chào mào non ăn gì để lớn nhanh? Thức ăn chủ yếu là cám chim non (pha với nước ấm cho mềm) và thức ăn mềm, giàu dinh dưỡng như hoa quả chín (đu đủ, chuối, cà chua). Khi chim bắt đầu khỏe hơn, bổ sung dần mồi sống như sâu, châu chấu hoặc tép khô để cung cấp thêm đạm. Luôn đảm bảo có đủ nước sạch cho chim uống sau mỗi bữa ăn.
- Bao lâu thì chim non có thể tự ăn? Khi chim đạt khoảng 2–3 tuần tuổi, lông đã đủ và mắt mở, bạn nên tập để chim tự ăn. Dùng que bón thức ăn đặt gần máng, chim sẽ dần tự mổ thức ăn mà không cần bón đút. Khi đó, có thể bỏ dần việc bón mớm và để thức ăn có sẵn trong máng. Theo kinh nghiệm, khi chim mở mắt và mọc lông (thường sau vài ngày tuổi) thì hãy bắt đầu giãn thời gian bón mớm (khoảng 30–45 phút giữa các lần) và tăng dần lượng thức ăn để chim quen tự ăn.
- Chim non mấy ngày thì cất tiếng kêu? Mỗi con phát triển khác nhau, chim chào mào non thường bắt đầu hót nhẹ nhàng sau 3–6 tháng tuổi. Điều này phụ thuộc nhiều vào di truyền (giọng của bố mẹ) và chế độ nuôi dưỡng. Giai đoạn đầu chim non chỉ kêu len lỏi, đến vài tháng tuổi thì giọng mới rõ và mạnh hơn. Nếu chăm sóc đúng, chim lớn lên khỏe mạnh thì giọng hót sẽ sớm tốt và hay.
- Có nên phơi nắng cho chim non không? Mặc dù chim chào mào trưởng thành cần nắng sớm để tổng hợp vitamin D, chim non thì cần chú ý hơn. Có thể cho chim non phơi nắng nhẹ sáng sớm khoảng 5–10 phút mỗi ngày để xương chắc, nhưng tránh nắng mạnh buổi trưa. Nếu trời rét, không phơi nắng mà chỉ giữ ấm bằng đèn. Chăm sóc hợp lý theo thời tiết sẽ giúp chim tăng đề kháng.
Kết luận và kêu gọi hành động
Chăm sóc chào mào non đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và cập nhật kiến thức đúng cách. Nếu bạn nuôi chim con theo đúng các giai đoạn – giữ ấm, cho ăn đầy đủ dinh dưỡng, vệ sinh chuồng trại và hướng dẫn tập tự ăn bay hót – chim sẽ mau lớn và khỏe mạnh. Chúc bạn thành công trong việc nuôi dưỡng những chú chim chào mào non của mình.
Đọc thêm:











